EnglishTrong ngành shipping, nhân viên Operators (Ops) luôn bị cuốn vào guồng quay dày đặc: cập nhật ETA/ETD, theo dõi bunker, xử lý NOR, SOF, LOI, liên hệ đại lý, và báo cáo cho charterer. Chỉ một sai sót nhỏ có thể gây thiệt hại hoặc tranh chấp giữa các bên.
Trước đây, phần lớn công việc này được làm qua Excel, email và điện thoại – ít hiệu quả, năng suất lao động thấp, hồ sơ lưu trữ cồng kềnh và gặp nhiều khó khăn trong truy suất dữ liệu, mất thời gian. Nay, phần mềm quản lý tàu đang trở thành “vũ khí” mới giúp Ops giảm áp lực và nâng cao hiệu suất.
Từ Excel đến phần mềm quản lý hành trình
Các hệ thống Voyage Management Software như Veson IMOS Platform (VIP) đang thay đổi cách Ops làm việc. Thay vì cập nhật thủ công, mọi dữ liệu – từ lịch trình, chi phí nhiên liệu, đến báo cáo P&L – được gom lại trong một dashboard duy nhất.
Ví dụ, tính năng Fleet Map của IMOS hiển thị vị trí tàu theo thời gian thực, trạng thái hàng hóa, lịch trình. Ops không cần tra email hay gọi điện liên tục, chỉ cần mở bản đồ là nắm được toàn cảnh. (Nguồn: https://veson.com)
Nhu cầu dữ liệu thời gian thực bùng nổ
Một khảo sát của Veson cho thấy 73% người tham gia đánh giá dữ liệu thời gian thực là cực kỳ quan trọng, nhưng chỉ 44,6% cho rằng hệ
thống hiện tại của họ đáp ứng tốt. (Nguồn: https://veson.com). Điều này phản ánh thực tế: Ops cần công cụ cập nhật tức thì, để không bị động khi tàu thay đổi lịch, thời tiết xấu, hay phát sinh sự cố tại cảng.
AI, Big Data và Cloud đang “lên sóng” và trở thành xu hướng chính của cách mạng số
Xu hướng toàn cầu trong shipping cho thấy:
– AI / Machine Learning hỗ trợ dự báo hành trình, tối ưu bunker.
– Big Data giúp phân tích chi phí thực tế vs dự toán.
– Cloud/SaaS cho phép Ops làm việc từ xa, đồng bộ giữa nhiều văn phòng.
– IoT thu thập dữ liệu tàu theo thời gian thực (nhiên liệu, động cơ, cảm biến).
(Nguồn: https://www.shipium.com)
Thị trường phần mềm shipping tăng tốc mạnh
Theo Mordor Intelligence, thị trường phần mềm shipping ước đạt 14,26 tỷ USD vào 2025, và sẽ tăng lên 22,23 tỷ USD vào 2030 với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) gần 9,3%.
(Nguồn: https://www.mordorintelligence.com).
Sự tăng trưởng này đến từ nhu cầu số hóa logistics, tối ưu chi phí và đáp ứng quy định ngày càng khắt khe.
Lợi ích rõ rệt: Từ bunker đến P&L
Khi áp dụng phần mềm, Ops nhận được ngay nhiều giá trị thực tiễn:
– Tự động phân bổ chi phí bunker, thuê tàu, trả trước vào voyage.
– Cải thiện tốc độ xử lý: IMOS ghi nhận hiệu suất tăng 40% khi lưu voyage, 74% khi mở voyage list, và 88% khi mở port schedule. (Nguồn: https://veson.com)
– Báo cáo P&L minh bạch: hiển thị Estimated vs Actual vs Variance, giúp Ops và quản lý kiểm soát chi phí từng chuyến.
(Nguồn: https://help.veson.com)
Thách thức chuyển đổi số ở Việt Nam
Không chỉ toàn cầu, tại Việt Nam nhiều công ty shipping vẫn lo ngại:
– Chi phí triển khai & bản quyền cao.
– Khó tích hợp với hệ thống hiện có.
– Nhân sự cần đào tạo để quen với dashboard, phân tích dữ liệu.
– Quy mô Công ty/ quy mô đội tàu khi sử dụng.
Ngoài ra, các yêu cầu tuân thủ môi trường mới – như EU ETS, FuelEU Maritime – đang buộc
phần mềm phải có tính năng đo lường phát thải, phân bổ chi phí carbon.
(Nguồn: https://veson.com)
Ops: từ “làm giấy tờ” thành “chuyên gia dữ liệu”
Trong kỷ nguyên số, vai trò của Ops không chỉ dừng ở nhập liệu và gửi chứng từ. Họ trở thành người phân tích dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định, cảnh báo rủi ro, và tối ưu chi phí hành trình.
Những dashboard như Fleet Map hay Voyage P&L đã biến Ops thành “trung tâm thông tin” của công ty, thay vì chỉ là “bộ phận giấy tờ”.
Tương lai gần: chuẩn bị cho sóng lớn kỷ nguyên Net Zero.
Trong 3–5 năm tới, ngành shipping sẽ chứng kiến sự lan rộng của:
– AI dự báo hành trình, tính toán hiệu quả tối ưu và hỗ trợ ra quyết dịnh trong kinh doanh khai thác tàu.
– Hệ thống quản lý phát thải
– Ops đa nhiệm trên cloud
– An ninh mạng (bảo vệ dữ liệu tàu và khách hàng)
Doanh nghiệp nào đầu tư sớm sẽ có lợi thế cạnh tranh rõ rệt về chi phí, tốc độ, và uy tín dịch vụ.
Kết luận: Số hóa không còn là lựa chọn
Xu hướng toàn cầu đã rõ: phần mềm quản lý vận hành tàu đang trở thành “chuẩn mực mới”. Với Ops, đây không chỉ là công cụ mà là cơ hội để nâng cấp kỹ năng, thoát khỏi những công việc thủ công, và trở thành người dẫn dắt bằng dữ liệu.
Nếu ngành shipping Việt Nam muốn giữ nhịp với thế giới, đã đến lúc cởi bỏ tư duy truyền thống và bước lên dashboard số.
Phòng Kinh doanh Khai thác